Ελεησόν με Θεός κατά το μέγα έλεός σου... (Εξομολόγηση)

O βασιλιάς Δαβίδ, μετά την μετάνοια του και το πένθος του για την αμαρτία, εξομολογήθηκε στον προφήτη Νάθαν και ομολόγησε τις αμαρτίες του. Όμως, για τον Θεό δεν τελείωσε εδώ η μετάνοια του. Μετά από καιρό βρίσκεται σε δύσκολη δέση με το παιδί του, τον Αβεσαλώμ, ο όποιος επαναστατεί και τον εκδιώκει από το παλάτι.
Ο Δαβίδ αποσύρεται οικειοθελώς, δεν θέλει να πολεμήσει με τον γιο του και στον δρόμο που φεύγει θλιμμένος και ταπεινωμένος, ο Σεμεί, ένας άνθρωπος που ευεργετήθηκε πολύ απ’ αυτόν στέκεται στο απέναντι ύψωμα, τον βρίζει και τον πετροβολά με τον χειρότερο τρόπο. Δεν του έφτανε η πικρία του, έρχεται και ο ευεργετημένος να τον πολεμήσει την ώρα αυτή.
Ο Δαβίδ απαγορεύει στον στρατηγό του να πάει να τον τιμωρήσει. Εκείνη την ώρα η καρδιά του ζει την μετάνοιά του και νιώθει ότι με την ταπείνωση της κατακραυγής αυτής ολοκληρώνει την εξομολόγησή του, ολοκληρώνει την μετάνοιά του. Περίμενε καιρό, για να εξιλεωθεί  για τις αμαρτίες του, που ήταν η μοιχεία και ο φόνος. Πέφτει καταγής ταπεινωμένος και συντετριμμένος και προσεύχεται με τον 142 ψαλμό «Κύριε, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου». Χύνει την καρδία του με πολύ πόνο στον Θεό και την αποθέτει σ’ Αυτόν, για να βρει την ελπίδα και την δύναμή του.
Είναι ο ψαλμός που περιέχει το μεγαλείο της καρδιάς του, της ταπεινής καρδίας ενός μετανοημένου αμαρτωλού ανθρώπου. Έπεσε σε μεγάλες αμαρτίες, έκλαψε για την μοιχεία του και το φόνο, τα ομολόγησε ενώπιον του Θεού, έγραψε τον 50ο ψαλμό κι άλλους έξι ψαλμούς της μετάνοιας, επτά όλοι στον αριθμό, όμως δεν ήταν ολοκληρωμένη η μετάνοια του μέχρι εδώ. Εκεί που πραγματικά ένιωσε να ταπεινώνεται η καρδιά του και να παίρνει τη χαρά της μετάνοιας και της λύτρωσης, ήταν όταν εκείνη την ώρα είπε στους άλλους να αφήσουν τον Σεμει να τον καταριέται, γιατί ο Κύριος τον έβαλε για να του συγχωρεθούν οι αμαρτίες.
Τι πιο ταπεινό από τα λόγια αυτά που είπε ο προφήτης; Την ώρα που έβριζε και κορόιδευε ο Εμεί, ο Κύριος πρόσεχε να δει πως δα αντιδράσει ο Δαβίδ. Αν δεν έβλεπε αυτήν την ταπείνωσή του δα του φόρτωνε ξανά τις αμαρτίες του, δα του φόρτωνε ξανά τα λάθη του, δεν δα ήταν συγχωρεμένος. Όλη η συγχώρησή του εξαρτιόταν απ’ αυτήν την στιγμή. Και ο Κύριος αναπαύθηκε από την ταπεινή του συγχωρητική στάση, έβλεπε πόσο γλυκιά γινόταν η μετάνοιά του, γι’ αυτό και ονόμασε τον Δαβίδ «ὁ ἄνθρωπος κατά τήν καρδίαν Μου».
Βλέποντας ο Ιερός Χρυσόστομος αυτό το μεγαλείο της καρδιάς και της μετάνοιας του Δαβίδ έλεγε ότι το μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως δεν τελειώνει μόνο στο εξομολογητήριο, αλλά συνεχίζεται κάδε μέρα με τη συγχωρητικότητα στους άλλους. Ο Δαβίδ είχε την καρδιά του συντετριμμένη και τεταπεινωμένη, κυρίως τότε που καθάριζε τον εαυτό του απ’ τα αμαρτήματά του.
Αυτό είναι εξομολόγηση, αυτό είναι μετάνοια. Είναι αυτή η συγχωρητικότητα και η πραότητα απέναντι στους εχθρούς μας. Αν νηστεύοντας νομίζουμε ότι κάτι κανουμε και το παίρνουμε πάνω μας, όχι μόνο δεν ωφεληθήκαμε, άλλα και βλαφτήκαμε.
Δεν είναι η νηστεία αυτή που πραγματικά δίνει το παν, αλλά η ταπεινή καρδιά μας ελκύει τον Θεό κοντά μας. Ο Κύριος είναι πολύ κοντά σ’ αυτούς που έχουν συντετριμμένη καρδία. Κι αν κάποιος σε βρίσει και σε κοροϊδέψει, και σου πει λόγια βρώμικα, μην αγριέψεις, μην πεις «γιατί;», αλλά ταπεινώσου, στέναξε μέσα στην καρδιά σου, όχι για το βρίσιμο που σου έκαμε, αλλά για τις αμαρτίες σου που σε έφεραν σ’ αυτήν την ατιμία. Γι’ αυτά τα αμαρτήματά σου στέναξε, κλάψε και κάμε το συνεχώς. Αυτό είναι εξομολόγηση.
Πράγματι, ένας άνθρωπος, όταν του φέρονται άσχημα και τον κατηγορούν, όταν φτάνει σ’ έναν τέτοιο πάτο, σε μία τέτοια ταπείνωση και δεν απαιτεί την ακεραιότητά του και το δίκιο του, αυτός ομοιάζει στον οικτίρμονα Πατέρα του, τον Θεό. Και ποιος δεν έχει γευθεί τα λόγια τα σκληρά από τους άλλους; Και αντί να σκέφτεται και να λέγει «γιατί να μού μιλήσει έτσι, γιατί να μού φερθεί έτσι;», και να τον πιάνει το παράπονο και η εκδικητικότητα, καλύτερα να λέγει ότι το επέτρεψε ο Θεός, για να συγχωρεθούν τα αμαρτήματά του και να εξιλεωθεί. Αυτή είναι η αληθινή θυσία στον Θεό, όπως το λέγει ο Δαβίδ «θυσία τῷ Θεῶ ττνευμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ὁ Θεός οὐκ ἐξουδενώσει».
Έτσι λαμβάνει το έλεος του Θεού και τότε πραγματικά βρίσκει την δύναμή του. Ο Θεός, όταν βλέπει έναν χριστιανό να προσφέρει τέτοια θυσία στον Θεό, να συγχωρεί και να βλέπει μόνο τα δικά του αμαρτήματα, «ουκ έξουδενώσει», δεν θα έγκαταλείψει αύτόν τον άνθρωπο.
Όμως, πολλές φορές θα δούμε τον εαυτό μας να ζει μέσα στην πικρία. Μπορεί σε κάποιον που μας φέρθηκε άσχημα να μην απαντήσουμε. Λέμε μέσα μας «Χριστιανοί είμαστε, δεν πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε κατά τον ίδιο τρόπο, δεν πρέπει να του απαντήσουμε». Ναι, δεν πρέπει, δεν πρέπει, δεν πρέπει όμως μέσα μας να κουβαλάμε την πικρία! Και λέμε «πως μου φέρθηκε εμένα έτσι;» και μία μιζέρια απλώνεται θανατηφόρα μέσα μας και τρωγόμαστε για την συμπεριφορά του άλλου. Το παίζουμε Χριστιανοί εξωτερικά, αλλ’ όμως μέσα μας τρωγόμαστε.
Ο πιο σύντομος, λέγει ο Ι. Χρυσόστομος, και ο πιο εύκολος δρόμος και χωρίς κόπο για να συγχωρεθούμε για τα δικά μας αμαρτήματα, είναι να συγχωρέσουμε με την καρδιά μας τους άλλους. Όταν επρόκειτο ο Χριστός να σταυρωθεί πάνω στο σταυρό, για τον εαυτό Του ήταν χαρούμενος που Τον σταύρωναν, για εκείνους που ήταν οι σταυρωτές Του δάκρυζε και προσευχόταν. Έτσι και όταν μας σταυρώνουν οι άλλοι άνθρωποι, να χαιρόμαστε για τον εαυτό μας, γιατί συγχωρούνται οι αμαρτίες μας και για εκείνους να προσευχόμαστε και να παρακαλούμε το Θεό. Όσο δύσκολη κι αν είναι η ώρα εκείνη, ας γονατίσουμε και ας το ζητήσουμε από τον Θεό να μας το δώσει αυτό το χάρισμα της ταπείνωσης και της αγάπης.
Σε ακούω, λέγει, πολλές φορές να τρώγεσαι μέσα σου για τον άλλον και να τον καταριέσαι και να έχεις μία οργή και να τον δαγκώνεις με τα λόγια σου και να τον διαπομπεύεις και να τον κουτσομπολεύεις στους άλλους. Τότε έλα στη μετάνοιά σου και πες μέσα σου «Θεέ μου! εαυτέ μου, τι είναι αυτά που κάμεις, έτσι σε δίδαξε ο Χριστός, να δαγκώνεις τον διπλανό σου; Και πως θα κοινωνήσεις; Πως δα ανοίξεις το στόμα σου να πάρεις το αίμα του Χρίστου, όταν το στόμα σου γέμει από αίμα των αδελφών σου που τους κατατρώγεις με τα λόγια σου;».
Ας θυμόμαστε πάντα ότι οι δικιές μας αμαρτίες συγχωρούνται, όταν παλεύουμε με μία αγάπη και συγχωρητικότητα για τον άλλον. Και μάλιστα, μην νομίζουμε ότι κάτι κάμουμε με το να συγχωρέσουμε τον άλλον. Στην πραγματικότητα ο Κύριος δίνει το πέλαγος της αγάπης Του σε μας και εμείς δίνουμε σταγόνες αγάπης σ’ αυτόν που συγχωρούμε. Κι όταν το κάμουμε αυτό, να λέμε, όπως μας δίδαξε ο Χριστός, «ἀχρεῖοι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ ἐσμέν». Με τέτοια ταπείνωση να φερθούμε, μην ξεγελαστούμε και το πάρουμε πάνω μας, και μην μας μπει ο διάβολος και μας μαγαρίσει την ευλογία, κι αρχίσουμε να καυχιόμαστε γι’ αυτά που κάναμε.
Ας κλειστούμε μέσα στην προσευχή μας και ας κάμουμε την συγχώρεσή μας απαλή και ας πούμε μέσα μας «εαυτέ μου το λιγότερο που είχα να κάμω το έκαμα». Έτσι ο Κύριος δα σκύψει με μεγαλύτερη αγάπη στη γλυκιά καρδιά μας. Κι όταν έρχονται εκείνοι που δα μας επηρεάζουν και δα μας λυπούν, να σκεφτόμαστε πως ήρθαν οι ευεργέτες μας. Να μία μεγάλη ευκαιρία για άφεση των αμαρτιών μας, για να ζήσουμε πιο έντονα την εξομολόγησή μας και την μετάνοιά μας στον Θεό, να συγχωρέσουμε και να συγχωρήσουμε.
Η πρώτη εξομολόγηση που κάνει ο άνθρωπος με επίγνωση του εαυτού του και με συναίσθηση είναι όντως συγκλονιστική, η πρώτη του εξομολόγηση είναι ένα δεύτερο βάπτισμα. Όσοι από μικροί ζήσανε κοντά στην Εκκλησία δεν μπορούν να νιώσουν εκείνους που ήταν στην αμαρτία. Και όταν. ο Θεός τους κάλεσε και έκαμαν την πρώτη τους εξομολόγηση ήταν συγκλονιστική η εμπειρία τους, ένιωσαν στιγμές μεγάλης αγάπης του Θεού να τους κατακλύζει, να λούζονται με τα δάκρυα τους και με μία γεύση ουράνια τη συγχώρεση και την αγάπη του Θεού.
Όμως, δεν τελειώνει εδώ η εξομολόγηση, υπάρχει και μία άλλη εξομολόγηση, υπάρχει και ένας άλλος δρόμος που αν δεν τον διαβούμε, δεν μπορεί η εξομολόγησή μας να έχει την ισχύ της και την χάρη της. Ποιος είναι αυτός ο δρόμος, ποιος είναι αυτός ο τρόπος; Είναι η ταπείνωσή μας και η επιείκειά μας για τους άλλους ανθρώπους, για εκείνους που μας επηρεάζουν, για εκείνους που πραγματικά μας πονούν πολύ σκληρά.
Αν δεν έχουμε ταπείνωση ενώπιον τους, αν δεν μπορούμε να τους συγχωρέσουμε, αν κρατούμε πικρία για εκείνους, τότε είμαστε ταλαίπωροι και φτωχοί στη μετάνοιά μας. Τον εαυτό μας τιμωρούμε, όταν μισούμε τους άλλους, μαχαίρι μπήγουμε στον εαυτό μας, όταν δεν συγχωρούμε τους άλλους.
Και έσκυβα στον Θεό της αγάπης και Τον παρακαλούσα να μου δώσει αυτήν την επιείκειά και την συγχωρητικότητα απέναντι σ’ όλους που με επηρεάζουν. Κάδε μέρα μία θυσία έχω να προσφέρω αναίμακτη στον Θεό, την ταπεινοφροσύνη μου.
Κύριε, μόνο λύσε μου τα αμαρτήματά μου και δώσ’ μου Πνεύμα Άγιο.

Πηγή: Το Σαρανταλείτουργο του Λόγου, Αμύνταιο 2010.

Σχόλια